Γιατί θεωρείται η αγορά μηχανισμός αυτορρύθμισης

Ο μηχανισμός αυτορρύθμισης της αγοράς καθορίζεται από την αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Χάρη σε αυτή την αλληλεπίδραση, καθορίζεται σε ποιες ποσότητες και σε ποιες τιμές τα προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι πιο απαιτητικές για τον καταναλωτή.

Μηχανισμοί αυτορρύθμισης

Η βασική προϋπόθεση για την αυτορρύθμιση της αγοράς είναι η ύπαρξη ελεύθερου ανταγωνισμού, η οποία εξασφαλίζει την επιθυμία των κατασκευαστών να παράγουν προϊόντα υψηλότερης ποιότητας σε πιο προσιτή τιμή. Ο μηχανισμός ανταγωνισμού εξαντλεί την αντιεπαγγελματική και αναποτελεσματική παραγωγή από την αγορά. Αυτή η ανάγκη καθορίζει την ανάπτυξη καινοτομιών στην παραγωγή και την αποδοτικότερη χρήση των οικονομικών πόρων. Αυτό το χαρακτηριστικό της αγοράς παρέχει την εξέλιξη της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

Η αγορά ως μηχανισμός αυτορρύθμισης είναι μια διαδικασία βέλτιστης κατανομής των πόρων, της θέσης παραγωγής, του συνδυασμού αγαθών και υπηρεσιών, της ανταλλαγής αγαθών. Η διαδικασία αυτή στοχεύει στην προσπάθεια για μια ισορροπημένη αγορά, δηλ. την ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Ανάλογα με τους γενικούς οικονομικούς και τοπικούς παράγοντες, διαμορφώνεται η ζήτηση της αγοράς, η οποία αλλάζει υπό την επίδραση της επιστημονικής προόδου, της επίδρασης του "κορεσμού" και των αλλαγών στις προτιμήσεις. Η ευέλικτη τιμολογιακή πολιτική της ανταγωνιστικής αγοράς επιτρέπει στους κατασκευαστές να προσαρμόζονται συνεχώς στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της ζήτησης, προσπαθώντας να φέρουν την πιο απαιτητική προσφορά στην αγορά.

Υπάρχουν δύο επιστημονικές προσεγγίσεις για να εξηγηθεί η αυτορρύθμιση της αγοράς. Αυτές οι προσεγγίσεις αντικατοπτρίζονται στο μοντέλο Walras και στο μοντέλο Marshall. Το μοντέλο Leon Walras εξηγεί την παρουσία ισορροπίας της αγοράς από την ικανότητα της αγοράς να αντικαταστήσει ποσοτικά την προσφορά και τη ζήτηση. Για παράδειγμα, σε περίπτωση χαμηλής ζήτησης για προϊόντα, οι παραγωγοί μειώνουν τις τιμές, μετά την οποία η ζήτηση για αγαθά θα αυξηθεί ξανά - και ούτω καθεξής, έως ότου εξισωθεί ο ποσοτικός λόγος προσφοράς και ζήτησης. Η παρουσία της πλεονάζουσας ζήτησης θα επιτρέψει στους παραγωγούς να αυξήσουν τις τιμές, γεγονός που θα μειώσει τη ζήτηση - και ούτω καθεξής, έως ότου επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.

Το μοντέλο Alfred Marshall θέτει τη βάση για την ισορροπία της αγοράς στον αντίκτυπο των τιμών στην προσφορά και τη ζήτηση. Έτσι, αν η τιμή του προϊόντος είναι αυξημένη, η ζήτηση πέφτει, μετά από την οποία ο παραγωγός μειώνει την τιμή και η ζήτηση για το προϊόν αυξάνεται - και ούτω καθεξής, έως ότου η τιμή του προϊόντος γίνει μέγιστη. Μια τέτοια βέλτιστη τιμή ονομάζεται ισορροπία.